Kahvebaz Hayat kötü kahve içmek için çok kısa…
Kahve ve Puro denilince bende uyanan duyguları anlat derseniz lafa şöyle başlarım. Taze demlenmiş bir kahvenin burnumu okşayan esintisi. Kapağı açılmış bir humidor’un hafif kokusu ve kalın, yağlı bir Maduro puronun baştan çıkarıcı aroması.
Bu odaya girdiğiniz anda, bu çekici aromalar tüm duyularınızı esir alır ve Pavlov hissiyatı oluşmaya başlar. Puro ve kahve ayrı ayrı duyularınıza bu şekilde dokunur ama bu müthiş ikilinin tek ortak noktaları bu değil. Gelin konuya detaylı bir giriş yapalım.
Bu meşhur ikili kesinlikle birlikte harikalar. Tüm kahve demleme ve harmanlama çeşitlerini göz önüne aldığımızda, olası kahve / puro kombinasyonları neredeyse sonsuzdur diyebiliriz.
1# Kahve ve Puro Hasat Yöntemleri
Her ikisi de yüzyıllardır insanlar tarafından keyfi çıkartılan yegane zevklerden. Bazen her biri günlük ritüelimizin bir parçası ya da yemekten sonra olduğu gibi küçük dozlarda tükettiğimiz keyif araçları. Hem kahve hem de premium purolar, özverili ve meşakkatli bir hasat süreciyle yollarına başlarlar: tütün sapları olgunlaştıkça birkaç güne yayılan bir hasat süreci ile toplanırken, kahve toplayıcıları da ağaçtan yalnızca en olgun kahve meyvelerini özenle ve el ile toplarlar. Tütün yaprakları da kahve çekirdekleri gibi fermentasyon sürecine tabi tutulur. Kahveninde purolar gibi bir benzin istasyonundan aldığınız ucuz ve dandirik versiyonları olduğu gibi “en kralı bu be” dediğiniz listenizde yer alan sofistike ve Premium olanları da mevcuttur.
2 # – Yetiştirildiği Bölgeler
Kahve ve purolar arasında onları nasıl tükettiğimiz konusunda da benzerlik var; ikisi içinde bir lezzet çarkı kullanıyoruz. Bu lezzet çarkındaki kelimeler bize diğer puro sevenler ile iletişim kurmak için kullanabileceğimiz ortak bir dil sağlıyor, böylece puro içerken tarif etmeye çalıştığımız lezzetleri ve duyumları anlıyor ve anlatabiliyoruz.
Aslında bu lezzet çarkı fikrini 1970’lerde bira üreticileri başlattı, sonra şarap meraklıları izledi. Şimdi, pek çok şeyin lezzet tekerleği var: sığır eti, çikolata, ekmek, hatta köpek maması (gerçekten doğru bilgi yayalım). İyi bir fincan kahvenin, tıpkı şarap ve viski gibi, purolarla aynı tadım notalarına sahip olabileceğini göreceksiniz. İşte bu yüzden bu ikiliyi bir araya getirmek çok büyük bir kazançtır diyebiliriz. İyi bir kahve ve birinci sınıf bir puro doğal olarak birbirini tamamlar ve nedenini açıklamak için biraz daha detaylı şekilde konuya değinelim.
Şöyle bir genelleme yapacak olursak; Porto Rico kahveleri ve bu yöreyi içeren Blend ler oldukça sert ve güçlüdür. Kolombiya kahveleri ve Blend leri ise daha dengeli, kremamsı ve asidik olarak daha canlıdır. Nikaragua ve Honduras kahveleri de canlı olarak tabir edilen tadım notalarına sahiptir. bazıları hafif acımsı meyvemsilik içerirken bazılarıda kakao ya yakındır. Bu kahveler çok güçlü bir bitişe de sahiptirler. Kahvenin yetiştiği bölgenin dışında çekirdeklerin nasıl hazırlandığı, işlendiği ve kavrulduğu gibi konularda bu tadım notalarına ve lezzetine doğrudan etki eden konulardan.
Puro içinde benzer bir durum söz konusudur. Tütünün fermente olma şekli ve şartları, sonuçta elde edilen puronun genel lezzet ve aromasını etkileyen en önemli faktörlerdendir. Bazı Nikaragua‘lar ( Mesela Padron) kahve benzeri bir tada sahiptirler, Esteli de yetiştirilen Ligero’lar keskin biberimsi bir ısırığa sahip olabilirken, bazıları daha yumuşak olup Ometepe (toprağımsı, tatlı) veya Jalapa (tatlı, aromatik) lezzetlere sahip olabilmekteler. Ne kadar süreyle ve ne kadar ağır fermente edildiklerine bağlı olarak, bu benzer yapraklar sarılmaya hazır olduklarında çok farklı tatlar alabilmekteler.
Nasıl tüm Nikaragua purolarını biberimsi bombalar olarak tanımlayamıyorsak, tüm Nikaragua kahveleride turta tatlığında, zengin ve ayıltıcı olmuyorlar. Mahsulün yetiştiği bölge ve ham toplanma, işlenme ve hazırlanma yöntemleri kahve ve puromuzdaki o belirgin lezzeti ortaya çıkartan yegane süreçler.
Kahveseverlerin Kahve Kuşağı olarak adlandırdığı bölge, Yengeç dönencesi (Ekvatorun 23.5˚ kuzeyi) ve Oğlak dönencesi (Ekvatorun 23.5˚ güneyi) arasında kalan tropikal bölgeyi kapsamakta. Tabiki bazı istisnalar da yok değil, mesela Hawaii gibi.
Bu kahve kuşağı aynı zamanda genel olarak purolar için üretilen tütününde yetiştirildiği yegane bölgeleri kapsamakta. Bunlar; Amerika, Karayipler, Güney Afrika, Kamerun, Endonezya ve benzer ülkeler. Purocular iyi bilir ki iyi bir puro için tütünlerin yetiştirildiği yerler Yengeç ve Oğlak dönencelerinin arasında kalan bölgelerdir. Aynı kahve kuşağı gibi en baba tütün yetiştiricileri; Küba, Dominik Cumhuriyeti, Nikaragua, Honduras, Brezilya, Kamerun, Endonezya vb. gibi ülkelerde bulunuyor. Evet tütün yetiştiriciliği çok kuzeylerde; Connecticut, Massachusetts ve Canada’nın bazı bölümlerinde yetiştirilebildiği gibi Yeni Zelanda gibi çok uç örneklerde de yetiştirilebilmekte.
Coğrafi olarak kahve bitkisi ve tütün bitkisi kardeş diyebiliriz. Toprak örtüsü aynı, hava şartları aynı neredeyse tüm şartlar aynı… İşte bu yüzden kahve ve puro birlikte çok iyi giden iki unsur.
3 # – Yanlış Bilinenleri
“Puronun yaprağı ne kadar koyu renk olursa, o kadar serttir, verdiği duman ve nikotin miktarı da bir o kadar yoğun olur” şeklinde genel bir kanı olsa da durum tamda bu şekilde değildir. Evet bazı koyu yapraklı puroların bu şekilde olduğu doğru ama birçok Maduro da durum farklı olabilir. Çok açık renk olmasına rağmen inanılmaz sert ve yoğun purolar ile karşılaşabilirsiniz dikkat etmekte fayda var.
Kahve konusunda da bu tip bir durum söz konusudur. Kafein yoğun kavrulma derecelerine bile dayanarak kendisini koruyabilen bir bileşik olduğu için dark kavrulmuş kahveler oldukça sert ve yoğundurlar. Aynı şekilde bazı hafif Arabica çekirdekleri light kavrulsalar bile, kahve bitkisinin türü, yetiştirildiği bölge gibi kriterlere bağlı olarak inanılmaz bir sertlikle sizi çarpabilmekteler.
Özet olarak nasıl her Maduro puroları sert olmayabiliyorsa, her dark kavrulmuş kahve de sert olmayabiliyor.
4 # – Şeytan ile ilişkilendirilmeleri
Puro ve kahve eski zamanlarda bir ortak noktada daha buluşuyorlar. Evet insanoğlu çağlar boyunca bu ikisini de Şeytan ile ilişiklendirmişler. Her ne kadar Hemingway’in “Liga 9 lar günahkar şekilde lezzetlidir” cümlesi ile tanımlaması ile alakalı gibi gözüksede aslında daha gerilere gidiyor.
Christopher Columbus’un Avrupaya döndüğünde gemisindeki 2 kişinin, günahkar alışkanlıkları olduğu gerekçesiyle hapse atılması güzel bir örnek bence. Yerel Hristiyanlar o dönemde ağızdan dumanın içe çekilmesi mevzusunun şeytanın bir vukuatı olduğuna inanıyorlarmış. Bu iki arkadaş 7 yıl hapis yatmışlar ama bu süre içerisinde sigara ve puro içme mevzuları yavaş yavaş kitleler tarafından kabul görmeye başlamış bile. Yok yere yatmış garibanlar…
Benzer şekilde efsanelerde Papa Clement VIII ‘in 1500’lü yılların sonlarında kahve tüketimini baskıladığını ve Osmanlı İmparatorluğunda çok fazla tüketilmesinden de yola çıkarak “Şeytanın acı icadı” şeklinde adlandırdığı anlatılır. Sonraları Papa bu yeni havalı içeceğin tadını beğenerek fikir değiştirmiş ve “Şeytanı, onu kutsayarak aldatacağız” şeklinde bir deyiş ile kahve mevzusuna balıklama girişmiş.
Bundan sonra kahve Avrupa çapında orman yangını gibi hızla yayılmış ve kahve dükkanları insanların buluşup fikir alışverişi yaptıkları önemli yerler haline gelmiş. Hatta sıklıkla “Bilgelik Okulları” şeklinde nitelendirilmişler. Tıpkı Puro Lounge diye tabir ettiğimiz mekanlar gibi.
5 # – İkisininde Alkaloid olması
Kafein de Nikotin de aslen bitkilerde bulunan ve insan üzerinde psikolojik etkileri olduğu ispatlanmış alkaloid isimli organik bir bileşen muhteva eder. Kahve bitkilerine ve tütünlere dadanan ve yiyen birçok böceğinde titrek ve huzursuz bir davranışa büründükleri gözlemlenmiş. Böcekler ile bizi ayıran yegane şey ise sadece bize özgü olan beynimizin ödül sistemi… Kaliteli bir puro tellendirdiğimizde ya da güzel bir kahveden bir yudum aldığımızda beynimiz dopamin pompalayarak zevk almamızı ve tatmin olmamızı sağlamakta.
Evet işte Kahve ve puro konusunda bilmeniz gereken 5 konuyu özetledik. Biraz uzun bir anlatım oldu ama aslında bu konudan daha 3-4 yazı daha çıkar kanımca. Sizinde kahve ve puro konusunda ortak bulduğunuz şeyler varsa yorumlara eklerseniz sevinirim.
Bol Kafeinli ve Nikotinli günler…
